مهارت‌های زندگی:
در قرن ۲۱؛ آموزش مهارت‌های زندگی به‌عنوان یک اصل، ضروری است:
«شکل دادن به زندگی از درون تا بیرون»
مهارت اول = مهارت توانایی خودآگاهی:
مهارت خودآگاهی، توانایی شناخت و آگاهی از خصوصیات، نقاط ضعف و قوت، خواسته‌ها، ترس‌ها و انزجارهاست.
اکثر ما فقط در مورد ویژگی‌های کلی و عمومی خود از جمله «سن، جنسیت، وضعیت شغلی و…» خود صحبت می‌کنیم و از ویژگی‌های «شخصیتی و رفتاری خود» اطلاعات کافی و مناسبی نداریم. به‌عنوان مثال نمی‌دانیم که چه کارهایی را خوب می‌توانیم انجام دهیم؟ چه ویژگی‌های اخلاقی منفی داریم؟ چه اهدافی برای زندگی خود داریم؟ چه آرزوهایی داریم؟ علایق و اولویت‌های زندگی ما چیست؟ چه چیزهایی ما را ناراحت یا خوشحال می کند؟
این توانایی‌ها به ما کمک می‌کنند تا تصویر واقع بینانه‌ای از خود داشته باشیم و مسئولیت‌هایمان را بهتر بشناسیم.
رشد خودآگاهی به فرد کمک می‌کند تا دریابد که آیا تحت فشار روانی قرار دارد یا نه؟ و این معمولاً پیش شرط و شرط ضروری روابط اجتماعی و روابط بین فردی مؤثر و همدلانه است.
ویژگی‌های افراد خودآگاه:
- برای خود ارزش قائل هستند.
- روحیه‌ی انتقادپذیری بالایی برخوردارند.
- نسبت به ارزش‌ها و اعتقاداتشان آگاهی کامل دارند و از آن دفاع می‌کنند.
- احساس خشنودی و رضایت‌خاطر زیادی دارند.
- در مقابل فشار و ضربه‌های روانی ـ اجتماعی مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند.
- به دنبال سرزنش یا تحقیر دیگران نیستند، بلکه با دیگران با احترام برخورد می‌کنند.
- اغلب از روحیه ی مثبت اندیشی برخوردارند.
- روحیه همکاری و مشارکت بالایی دارند و از مشورت با دیگران و افراد صاحب‌نظر استقبال می‌کنند.
اجزای مهارت خودآگاهی:
- آگاهی از نقاط قوت
- آگاهی از نقاط ضعف
- تصویر خود واقع‌بینانه
- آگاهی از حقوق و مسئولیت‌ها
- توضیح ارزش‌ها
- انگیزش برای شناخت